قلعه تاریخی سریزد از بزرگ ترین و زیبا ترین قلعه های دفاعی در کویر مرکزی ایران است که متعلق به دوره ساسانیان است.
این اثر در سال 1354 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کاربرد این قلعه در قدیم، سازه ای مستحکم برای ذخیرهسازی غلات و مواد غذایی بوده است و کاربرد نظامی نداشته است؛ همچنین حکم گاو صندوقی برای اموال مردم در برابر هجوم دشمنان هم بوده است. علاوه بر غلات، مردمان روستا هنگام هجوم و غارت، پول، طلا و زیورآلات خود را هم در این قلعه نگهداری میکردند.
با وجود این که سالها از ساخت این قلعه گذشته است اما بخش قابل توجهی از زیبایی و استحکام آن حفظ شده است. قلعه تاریخی سریزد، بیش از 8 هزار مترمربع مساحت دارد. در دوره صفویه در سه طبقه مرمت و بازسازی شده است. هر سه طبقه از خشت و گل ساخته شده و مصالحی که برای ساخت آن استفاده شده آجر و گچ است.
معماری آن باعث شده تا در ردیف قلعه های با ارزش ایران قرار بگیرد؛ به همین دلیل معماران، معماری این قلعه را جالب تر از ارگ بم میدانند. در معماری قلعه تزئیناتی مانند: کادربندی و شومینه سازی دیده میشود. در دو طرف راهرو ها، حجره هایی قرار گرفتهاند که هر کدام از حجرهها دارای درب و کلیدی مجزا برای ذخیرهسازی اشیاء گران بهای روستاییان بوده است
پله های قلعه تاریخی سریزد به شکل مستطیل است که بر اساس سبک معماری دوره ساسانی ساخته شده است. در واقع پله ها شامل دروازه تـاشو ورودی، دیوارههای خشتی، دژ دو لایه، بارو، شش برج کوچک دفاعی، راهروها، طاقهای ضربی، خانه ها، اتـاقها و پستوهـا است.
این قلعه در فاصله پنج کیلومتری شمال جاده یزد – کرمان و در پهنه کشت خان مجاور روستای سریزد قرار گرفته است. این روستا در حال حاضر از توابع دهستان خورمیز از بخش مرکزی مهریز است و 40 کیلومتر از شهر یزد فاصله دارد. سریزد از روستا های تاریخی استان و دارای بافتی قدیمی و خانههای بسیار زیبا با بادگیرهای دلپسند است. بهترین زمان برای بازدید از این قلعه فصل بهار و پاییز است چون هوا چندان گرم نیست و هوای خنک بر استان یزد حاکم است. پیشنهاد می کنیم بازدید از این قلعه تاریخی با معماری کم نظیر را از دست ندهید.
با رزرو تور ایرانگردی از ژیوا پرواز از قلعه تاریخی سریزد دیدن کنید.
